Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ όσον αφορά την απογραφή του πληθυσμού, δίνοντας μια πλήρη εικόνα για τα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των κατοίκων της Ελλάδας.

Όπως προκύπτουν από τα αποτελέσματα της τελευταίας απογραφής, ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας τη τελευταία 10ετία παρουσίασε μείωση, της τάξεως του 3,1%. Παράλληλα, αντλούμε ενδιαφέρονται στοιχεία όσον αφορά των αριθμό των νοικοκυριών, τα μέλη τους και τις μεταβολές τους.

Σύμφωνα με την ίδια τη στατιστική αρχή, η συγκεκριμένη απογραφή αποτελεί ορόσημο, καθώς για πρώτη φορά η διαδικασία διεξήχθη ηλεκτρονικά, το ποσοστό συμμετοχής ήταν ιδιαίτερα μεγάλο, προσφέροντας ιδιαίτερα στοιχεία προς ανάλυση.

Πόσοι είμαστε

Τα πρώτα ενδιαφέροντα στοιχεία που αντλούμε αφορούν το μόνιμο πληθυσμό της Ελλάδας ο οποίος την τελευταία 10ετία σημείωσε μείωση της τάξεως του 3,1%, καθώς πλέον αγγίζουμε τους 10.482.487 κατοίκους.

Τα 5.356.510 εξ αυτών είναι γυναίκες και τα 5.125.977 είναι άντρες. Όσον αφορά την ιθαγένεια του μόνιμου πληθυσμού, το 92,7% είναι Ελληνική, παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση την τελευταία 10ετία.

Πέραν αυτού ο πληθυσμός μας φαίνεται ότι “γερνάει” καθώς αυξήθηκε ο αριθμός των ατόμων που έχουν ξεπεράσει τα 80 έτη (766.043 άτομα), έναντι 583.333 ατόμων στην προηγούμενη απογραφή, ταυτόχρονα με τη μείωση των παιδιών μεταξύ 0-9 ετών (από 1.049.839 στην προηγούμενη απογραφή είναι πλέον 878.491).

Ορισμένες περιοχές της περιφέρειας παρουσίασαν σημαντική πτώση όσον αφορά τον πληθυσμό τους, κάτι που μας επιτρέπει να αντλήσουμε πληροφορίες για τα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των περιοχών.

Τη μεγαλύτερη μείωση του πληθυσμού παρατηρήσαμε στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, της τάξεως του 10,3%, και ακολουθούν η περιφέρεια ΑΜΘ (-7,6%) και η Στερεάς Ελλάδας (-7,1%).

Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι ειδικά η ΑΜΘ, είναι από τις φτωχότερες περιφέρειες της χώρας μας, και δίνονται ιδιαίτερα κίνητρα από μεριάς κράτους για την ανάπτυξη της περιοχής όπως του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης.

Το ίδιο ισχύει και για την Δυτική Μακεδονία, όπου πραγματοποιείται το σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης, που έχει ως στόχο την απολιγνιτοποίηση παράλληλα με τον αναπτυξιακό μετασχηματισμό των περιοχών αυτών, με στόχο τη διατήρηση και ενίσχυση του κοινωνικού τους ιστού.

Μείωση στον πληθυσμό παρουσιάζει και η Περιφέρεια Θεσσαλίας (-6,1%) και ακολουθούν η περιφέρεια Ηπείρου (-5%), Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας. Μικρότερη μείωση στο πληθυσμό της παρουσιάζει η περιφέρεια Ιονίων Νήσων (-1,6% ) και Βορείου Αιγαίου (-2,2%), ενώ η Αττική παρουσιάζει οριακή μείωση (-0,4%).

Την ίδια στιγμή αύξηση παρατηρείται στον πληθυσμό του Νοτίου Αιγαίου (+6,1%) και της Κρήτης (+0,2%), περιοχές με έντονη τουριστική ανάπτυξη.

Αλλαγή στην κοινωνική δομή

Πέρα όμως από το ποσοστό του πληθυσμού, αξιοσημείωτη είναι επίσης η αύξηση του αριθμού των νοικοκυριών, κάτι που μας δίνει στοιχεία για την αλλαγή της κοινωνικής δομής.

Σήμερα το ποσοστό των νοικοκυριών ανέρχεται στα 4.332.447, αύξηση της τάξεως του 4,8%. Όσον αφορά όμως το μέγεθος αυτών των νοικοκυριών μείωση παρουσιάζουν οι πολυμελείς οικογένειες την τελευταία 10ετία, καθώς η πλειονότητα των νοικοκυριών αποτελείται από 1 ή 2 άτομα (1.401.443 και 1.232.487). Τα νοικοκυριά αποτελούμενα με 3 μέλη αποτελούν μόλις το 18,2 % του πληθυσμού.

Τα παντρεμένα ζευγάρια αποτελούν πλέον τα 4,7 εκατομμύρια του πληθυσμού, παρουσιάζοντας κατακόρυφη μείωση 10,8% σε σύγκριση με την απογραφή του 2011 και οι άγαμοι 4.224.101 (οριακή μείωση -0,1%). Παράλληλα, θεαματική ήταν η αύξηση των διαζευγμένων ζευγαριών (+45,8%) και αυτών που βρίσκονται σε διάσταση (+62%). Φαίνεται ότι τα ζευγάρια πλέον παντρεύονται δυσκολότερα και χωρίζουν ευκολότερα.

Ωστόσο, αύξηση επήλθε στους γάμους με σύμφωνο συμβίωσης (+2,1%), κάτι που δείχνει την αλλαγή του κοινωνικού προφίλ των οικογενειών την τελευταία 10ετία.

Η σημαντικότερη μείωση ανήλθε στις 4μελείς οικογένειες (-11,2%) και αυτές με 5 άτομα (-14,8%) και πάνω, οι οποίες πλέον αποτελούν μόλις το 6,1% του πληθυσμού.

Φαίνεται πως οι πολυμελείς οικογένειες όλο και μειώνονται, με τους Έλληνες να κάνουν όλο και λιγότερα παιδιά. Την ίδια στιγμή, το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο (γεννήσεις – θάνατοι) σε συνδυασμό με τη “γήρανση” του πληθυσμού χτυπούν ένα δυνατό καμπανάκι για το δημογραφικό ζήτημα της Ελλάδας και καθιστώντας πολιτικές για το δημογραφικό, πιο αναγκαίες από ποτέ.