Αλλαγές στα Πανεπιστήμια επιθυμεί να φέρει το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας για τα ΑΕΙ, σε μια προσπάθεια να διορθωθούν οι χρόνιες παθογένειες στον τομέα της παιδείας και η ελληνική ανώτατη εκπαίδευση να ακολουθήσει τα ανταγωνιστικά διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα.
Αυτός είναι ένας δύσκολος δρόμος, όμως φαίνεται πως υπάρχει η ισχυρή πολιτική βούληση για να προχωρήσουν οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις. Πως διαμορφώνεται λοιπόν ο νέος χάρτης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης;
Στόχος της κυβέρνησης είναι η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός της ανώτατης εκπαίδευσης, ώστε να ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα της εποχής μας. Σκοπός είναι τα έξοδα του πολίτη για την εξασφάλιση της εκπαίδευσης των παιδιών του, να έχουν αντίκρισμα σε γνώση και να συνδέονται, με την επαγγελματική αποκατάσταση.
Το νέο νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση λαμβάνει υπόψη αυτή την οπτική και διαρθρώνεται πάνω σε τέσσερις άξονες. Αποτελεί μια ουσιαστική προσπάθεια μεταρρυθμίσεων και τομών, όπως αυτές που έγιναν το 2007 και το 2011 στον τομέα της παιδείας στην Ελλάδα. Ειδικότερα όμως, το μοντέλο διοίκησης μοιάζει αρκετά με αυτό που είχε προτείνει στο παρελθόν η πρώην υπουργός Παιδείας, Άννα Διαμαντοπούλου.
Η αναβάθμιση ποιότητας ΑΕΙ θα επιτευχθεί μέσω του εκσυγχρονισμού των προγραμμάτων σπουδών. Διεπιστημονικά προπτυχιακά, δυνατότητα επιλογής μαθημάτων από προγράμματα σπουδών άλλων Τμημάτων, «Ελληνικό Erasmus», επαγγελματικά μεταπτυχιακά, βιομηχανικά διδακτορικά και μέσω της ενίσχυσης των ερευνητικών δραστηριοτήτων, όπως η ίδρυση ερευνητικών κέντρων και διϊδρυματικών ερευνητικών κέντρων, στελέχωση με ερευνητές επί θητεία, προσέλκυση επισκεπτών καθηγητών και ερευνητών από πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Παράλληλα, θα προωθηθεί η λειτουργικότητα των ΑΕΙ με την αξιοποίηση θεσμικών εργαλείων για την ενίσχυση αποτελεσματικότητας και της οργανωτικής λειτουργίας των ΑΕΙ και την απελευθέρωση πλαισίου διεξαγωγής έρευνας από γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες) και η σύνδεσή τους με την κοινωνία και την αγορά εργασίας (αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων-ενίσχυση επιχειρηματικότητας, παροχή υπηρεσιών από εργαστήρια προς πολίτες/φορείς, ενίσχυση της δια βίου μάθησης, υποστήριξη διεθνοποίησης και ανάπτυξης συνεργασιών). Προβλέπεται και ο εκσυγχρονισμός του ΔΟΑΤΑΠ ώστε να δημιουργηθεί ένα ευέλικτο πλαίσιο για ακαδημαϊκή αναγνώριση πτυχίων από πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Προωθείται η ίδρυση συμβουλίων διοίκησης και συμβουλίων ιδρυμάτων, με ενισχυμένες αρμοδιότητες. Θεσμοθετούνται μάνατζερ , οι οποίοι θα διορίζονται με προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού. Σχετικά με τα εκλεγμένα συμβούλια, η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, επισήμανε πως «αυτό είχε εξαγγελθεί, αλλά όπως έχω πει και δημοσίως, το κομμάτι της διοίκησης είναι ακόμα υπό διαμόρφωση και το αμέσως επόμενο διάστημα θα καταλήξουμε στην τελική μας εισήγηση προς το κοινοβούλιο».
Σημαντικά έχει προχωρήσει ο εξορθολογισμός του ακαδημαϊκού χάρτη, ο οποίος αφορά τις συγχωνεύσεις των πανεπιστημιακών τμημάτων. Για τμήματα που είχαν ρυθμό αποφοίτησης 3%, δρομολογήθηκε η κατάργησή τους ή η απορρόφησή τους. Το υπουργείο Παιδείας, λαμβάνει υπόψη τρία συγκεκριμένα στοιχεία για την διαδικασία εξορθολογισμού: τα αποτελέσματα της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, οι ενδεχόμενες προτάσεις των πανεπιστημίων και η μελέτη της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, η οποία περιλαμβάνει τις ανάγκες στην αγορά εργασίας.
Μεγάλο έργο γίνεται και στην αντιμετώπιση της ανομίας στον πανεπιστημιακό χώρο, κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα των πολιτών επί πολλά έτη. Το υπουργείο Παιδείας και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη συνεργάζονται στενά για αυτό. Το ειδικό σώμα προστασίας των πανεπιστημίων από την ανομία έχει συγκροτηθεί και λαμβάνει ειδική εκπαίδευση. Θα λειτουργεί στο πλαίσιο του πανεπιστημιακού χώρου.
Η κατάργηση του ασύλου και η αντιμετώπιση της ανομίας στα Πανεπιστήμια, αποτελούσε και προεκλογική εξαγγελία της κυβέρνησης που πραγματοποιήθηκε άμεσα. Η κ. Κεραμέως, έχει δηλώσει χαρακτηριστικά ότι: «Περάσαμε νόμο που προέβλεψε το αυτονόητο, ότι μπορούν οι αρχές να επεμβαίνουν και στα πανεπιστήμια όπως σε κάθε δημόσιο χώρο όταν τελούνται αξιόποινες πράξεις». Προτεραιότητα παραμένει η εκπαίδευση των πρώτων μελών του νέου σώματος, η οποία ολοκληρώνεται σύντομα στην Κομοτηνή.
