Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση, η ακρίβεια και οι ανατιμήσεις συνθέτουν το «παζλ» της διπλωματίας, η οποία αρκετές φορές επεκτείνεται και στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, αλλά και της άμυνας της εκάστοτε χώρας.
Η Ελλάδα παραδοσιακά διαθέτει αρκετούς και ισχυρούς φίλους, καθώς είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και του ΝΑΤΟ. Την τελευταία διετία, μάλιστα, έχει ισχυροποιήσει σε μεγάλο βαθμό τη θέση της στη διεθνή σκακιέρα, συνάπτοντας ιστορικές συμφωνίες με χώρες που στέκονται ως σημαντικοί σύμμαχοι της χώρας μας.
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
«Ανήκομεν εις την Δύσιν» τόνιζε εμφατικά το 1977 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, απευθυνόμενος προς τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Από τότε μέχρι και σήμερα η σχέση της Ελλάδας με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι πιο ισχυρή από ποτέ.
Τον περασμένο Οκτώβριο μάλιστα μπήκαν οι τελικές υπογραφές για την πενταετή συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, η οποία επισφραγίστηκε από την πολιτική δήλωση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν. «Πιστεύουμε πως Ελλάδα και Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί, μπορούν να γίνουν ακόμα ισχυρότερη δύναμη για την ειρήνη, την ευημερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Διότι, θεμελιωδώς, για αυτά μαχόμαστε αμφότεροι» είχε πει στις 14 Οκτωβρίου του 2021 στις δηλώσεις του ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν.
Οι ΗΠΑ διακήρυξαν τότε την ανάγκη για σεβασμό της κυριαρχίας, της ακεραιότητας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας.
Πριν από λίγες ημέρες απαντώντας σε ερώτηση της ιστοσελίδας Hellas Journal που αφορούσε την τοποθέτηση του Τούρκου υπουργού, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ξεκαθάρισε ότι «η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών πρέπει να γίνεται σεβαστή και να προστατεύεται. Η κυριαρχία της Ελλάδας σε αυτά τα νησιά δεν αμφισβητείται».
Ισραήλ
Στις 7 Δεκεμβρίου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, υπέγραψε την κοινή διακήρυξη της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής της Ιερουσαλήμ, με τον Ισραηλινό ομόλογο του Ναφτάλι Μπένετ και τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, η οποία είχε ως στόχο την ενίσχυση του τριμερούς αμυντικού συντονισμού των χωρών.
Η κοινή διακήρυξη των τριών ηγετών έστειλε εκείνο το διάστημα ένα σαφές μήνυμα στην Τουρκία, με την αναφορά στον ενεργειακό τομέα, και ειδικά στο φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Σύμφωνα με τη διακήρυξη αυτές θεωρούνται «στέρεα βάση για συνεργασία στην περιοχή, επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας και του σεβασμού του δικαιώματος όλων των κρατών να ασκούν τα κυριαρχικά δικαιώματά τους στην ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα τους».
Είναι χαρακτηριστικό πως τα τελευταία χρόνια οι σχέσεις Αθήνας – Τελ Αβίβ έχουν στρατηγικό χαρακτήρα, με τη συνεργασία να ενισχύεται διαρκώς και στον αμυντικό τομέα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά η συμφωνία για τη δημιουργία Σχολής Πολεμικής Αεροπορίας στην οποία κατέληξαν οι δύο χώρες αξίας 1,68 δισ. δολαρίων και διάρκειας 20 ετών.
Μία συμφωνία η οποία όπως είχε δηλώσει ο ΥΠΑΜ του Ισραήλ, Μπένι Γκατζ αντικατοπτρίζει τις άριστες σχέσεις Ελλάδας – Ισραήλ, ενώ αναμένεται να οδηγήσει στη δημιουργία εκατοντάδων νέων θέσεων εργασίας και στις δύο χώρες και να προωθήσει τη σταθερότητα στη Μεσόγειο.
Η συγκεκριμένη συμφωνία είναι η μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ και αφορά την προμήθεια 10 αεροσκαφών M-346 (Lavi), τη συντήρηση αεροσκαφών Τ-6 (Efroni) καθώς και την παροχή προσομοιωτών, εκπαίδευσης και υλικοτεχνικής υποστήριξης.
Γαλλία
Στις 28 Σεπτεμβρίου του 2021 ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, υπέγραψε μαζί με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμανουέλ Μακρόν τη «Συμφωνία για την Εγκαθίδρυση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για τη Συνεργασία στην Άμυνα και στην Ασφάλεια».
Η συγκεκριμένη συμφωνία σηματοδότησε μία νέα εποχή στις σχέσεις των δύο χωρών, καθώς μέσα από 31 άρθρα προβλέπεται η συνεργασία τους σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, στους τομείς των εξοπλισμών, των βιομηχανιών άμυνας και ασφάλειας, στην στρατιωτική και στρατηγική συνεργασία.
Και με αυτήν τη συμφωνία η Ελλάδα θωρακίστηκε από εξωτερικές απειλές για ακόμη μία φορά, ενώ πλέον -μαζί με τη Γαλλία- αποτελεί τον εγγυητή της σταθερότητας στη Μεσόγειο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά την υπογραφή της συμφωνίας, στάθηκε στο κοινό όραμα με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμάνουελ Μακρόν.
«Ελλάδα και Γαλλία κάνουν ένα πρώτο τολμηρό βήμα προς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία. Με τον πρόεδρο Μακρόν έχουμε το ίδιο όραμα για την ανάπτυξη των αναγκαίων αμυντικών δυνατοτήτων και τις ικανότητες της αυτόνομης απόκρισης της Ευρώπης στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Η συμφωνία αυτή ανοίγει το δρόμο για την αυτοδύναμη και ισχυρή Ευρώπη του μέλλοντος. Μία Ευρώπη που θα μπορεί να υπερασπίζεται τα συμφέροντα στην ευρύτερη γειτονιά της, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, στο Σαχέλ, που θα διαθέτει τα μέσα, τη βούληση και την επιρροή, ώστε να εγγυάται την ειρήνη και την πρόοδο σε παγκόσμιο επίπεδο, που επιτέλους θα ευθυγραμμίσει την γεωπολιτική της ισχύ με την οικονομική της δύναμη», είχε πει τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Ηνωμένο Βασίλειο
Τον Οκτώβριο του 2021 η Ελλάδα υπέγραψε μία νέα συμφωνία συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο ήταν αποτέλεσμα των εκτεταμένων επαφών που έκανε στο Λονδίνο ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν, το Μνημόνιο Κατανόησης για το Στρατηγικό Διμερές Πλαίσιο που υπεγράφη, καλύπτει τομείς όπως η εξωτερική πολιτική και άμυνα, το εμπόριο και οι επενδύσεις, οι μορφωτικές σχέσεις και μια γενικότερη δέσμευση, η συνεργασία των δύο χωρών να αναπτυχθεί περαιτέρω.
«Η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ δεν σημαίνει με κανέναν τρόπο ελάττωση των σχέσεών του με την Ελλάδα», είχε πει σε δηλώσεις του ο Νίκος Δένδιας, ενώ βρετανικά ΜΜΕ σχολίαζαν πως «η Βρετανία στη μετά – Μπρέξιτ εποχή συνεχίζει να βρίσκεται στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό και μάλιστα ενδυναμώνοντας τις σχέσεις με τους παλιούς εταίρους της».
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Ακόμη μία σημαντική συμφωνία υπεγράφη από τη χώρα μας τον Νοέμβριο του 2020, αυτή τη φορά με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η συμφωνία ήρθε σε μια συγκυρία αυξανομένων εντάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και έστειλε ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα στην Άγκυρα για τη διεθνή θέση της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στο μέλλον είναι πιθανή η συνολική αγορά αμυντικού εξοπλισμού μεταξύ των δύο χωρών, καθώς τα ΗΑΕ διαθέτουν εξοπλιστικά συστήματα, που η Ελλάδα ίσως ενδιαφερόταν να αποκτήσει, ιδιαίτερα για την Πολεμική της Αεροπορία.
Ενδεικτικό της στήριξης από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι το γεγονός πως το Abu Dhabi έστειλε 4 F-16 στην Κρήτη τον Αύγουστο 2020.
Επιπρόσθετα, είναι χαρακτηριστικό πως η σύνθεση της Πολεμικής Αεροπορίας των δύο χωρών είναι παρεμφερής, καθώς και οι δύο χρησιμοποιούν F-16 και σε μικρότερο αριθμό Mirage 2000. Ωστόσο, τα ΗΑΕ διαθέτουν 78 F-16E/F Block 61s που είναι από τα πιο εξελιγμένα παγκοσμίως και γνωστά ως «Desert Falcon», καθώς και Mirage 2000-9s, ενώ η Ελλάδα διαθέτει Mirage 2000-5s.
Συντακτική Ομάδα inbox.gr