Ένα φαινόμενο που έπληξε αρκετά έντονα την Ελλάδα και άλλες Βαλκανικές χώρες και έφερε αύξηση των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος.
Η Γερμανία θα βιώσει αυτή την εβδομάδα τις συνθήκες της “Dunkelflaute”, ένα καιρικό φαινόμενο που εμποδίζει την παραγωγή σημαντικών ποσοτήτων ενέργειας από αιολικές και ηλιακές πηγές. Ο λόγος είναι η παρουσία ενός συστήματος υψηλής πίεσης που προκαλεί άπνοια και συννεφιασμένο καιρό, με αποτέλεσμα τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα να μην μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Έτσι, η Γερμανία θα αναγκαστεί να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες από σταθμούς παραγωγής ενέργειας που καίνε ορυκτά καύσιμα, όπως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο, ενώ θα κάνει και εισαγωγές από γειτονικές χώρες. Η κατάσταση αυτή αναμένεται να επηρεάσει ολόκληρη την ευρωπαϊκή αγορά, με την έλλειψη ενέργειας να αυξάνει τις τιμές και σε κάποιες χώρες να φτάνουν σε τριψήφια επίπεδα, ενώ σε άλλες, λόγω υπερπροσφοράς, να εμφανίζονται αρνητικές τιμές. Πριν από λίγους μήνες, η Ελλάδα και οι γειτονικές βαλκανικές χώρες είχαν βιώσει αντίστοιχα προβλήματα υψηλών τιμών, ενώ τώρα η Ελλάδα ξαναβρίσκεται σε μια κατάσταση με τιμές άνω των 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Η αύξηση του ενεργειακού κόστους, ωστόσο, δεν οφείλεται στην πράσινη μετάβαση ή στο φαινόμενο της “Dunkelflaute”, αλλά στη κακή οργάνωση της αγοράς και στην ανικανότητα των ευρωπαϊκών θεσμών να προσαρμόσουν τις πολιτικές τους. Η Ελλάδα, άλλωστε, ζει εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια με αντίστοιχα προβλήματα.
Χθες, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας έκανε μια νέα προσπάθεια να προσελκύσει την προσοχή της Κομισιόν στο ζήτημα των τιμών ενέργειας. Η Ευρώπη, και ειδικότερα η Γερμανία, πληρώνουν ακριβά αυτή την κατάσταση, καθώς οδήγησε σε αποβιομηχανοποίηση, με μεγάλες βιομηχανίες, όπως η BASF, να μετακινούν επενδύσεις λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας. Οι τιμές αναφοράς στην Ευρώπη αυξήθηκαν περίπου 60% το 2024.
Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι βαθύτερο και, όπως σωστά αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, απαιτεί επανεξέταση των ενεργειακών δικτύων. Ο Πρωθυπουργός πρότεινε τη δημιουργία μιας ομάδας που θα αναλάβει τον επανασχεδιασμό των διασυνοριακών ροών ενέργειας και φυσικού αερίου στην Ευρώπη, προκειμένου να διασφαλιστεί η επάρκεια ενέργειας. Επίσης, επεσήμανε την ανάγκη για μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αντί για εξαρτήσεις από εθνικά συμφέροντα.
Ο Μητσοτάκης τόνισε επίσης δύο βασικά σημεία: Πρώτον, ότι η Ευρώπη θα εξαρτάται από το φυσικό αέριο για τουλάχιστον δύο ακόμη δεκαετίες και, δεύτερον, ότι πρέπει να περιοριστεί το κόστος που προκύπτει από την υπερβολική ρύθμιση των εκπομπών ρύπων, η οποία μειώνει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Σύμφωνα με έμπειρους ειδικούς, είναι δύσκολο για την Ευρώπη να αντιληφθεί την ανάγκη για αλλαγή, ακόμα και όταν τα δεδομένα αλλάζουν δραματικά.
