Θετικά μηνύματα για την επιστροφή των Ελλήνων που εγκατέλειψαν τη χώρα κατά τη διάρκεια της κρίσης αναδεικνύει νέα έρευνα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), η οποία πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2024 σε συνεργασία με την Kapa Research. Η έρευνα επικεντρώθηκε σε δείγμα Ελλήνων που μετανάστευσαν λόγω της κρίσης, αλλά έχουν επαναπατριστεί τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, που δημοσιοποιήθηκαν από το Υπουργείο Οικονομικών τον Μάρτιο του 2024, περισσότερα από 350.000 άτομα της γενιάς του “brain drain” έχουν επιστρέψει, ενώ η συνολική μετανάστευση μέχρι το 2016 είχε εκτιμηθεί στους 680.000 από την Τράπεζα της Ελλάδας.
Η έρευνα δείχνει ότι η πλειοψηφία αυτών των ατόμων επέστρεψε μετά το 2019, με τον μέσο μισθό στην Ελλάδα να ξεπερνά τα 2.300 ευρώ. Οι περισσότεροι αισθάνονται “αισιόδοξοι” για το μέλλον τους και εμπιστεύονται την Ελλάδα ως κατάλληλο τόπο διαβίωσης.
Πού εργάζονται και ποιες οι αμοιβές τους
Η ποιότητα των θέσεων εργασίας είναι επίσης θετικό στοιχείο της έρευνας. Οι περισσότεροι από τους επαναπατρισθέντες εργάζονται ως υπάλληλοι γραφείου στον ιδιωτικό τομέα (26%), ενώ ακολουθούν οι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες (21%) και τα διευθυντικά στελέχη ιδιωτικών επιχειρήσεων (14%).
Σημαντικό είναι επίσης ότι το 46% των επαναπατρισθέντων εργάζεται πλέον σε ελληνικές εταιρείες, οργανισμούς ή δημόσιες υπηρεσίες. Αν συμπεριληφθούν οι εργαζόμενοι σε πολυεθνικές με παρουσία στην Ελλάδα και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, το ποσοστό ανέρχεται στο 83%.
Το 7% εξ αυτών εργάζεται εξ αποστάσεως για εταιρείες ή οργανισμούς του εξωτερικού, προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο και στην ελληνική οικονομία.
Στον μισθολογικό τομέα, το 22% των επαναπατρισθέντων έχει μισθό έως 1.000 ευρώ τον μήνα, ενώ ο μέσος μισθός διαμορφώνεται στα 2.370 ευρώ. Οι πιο δημοφιλείς τομείς εργασίας είναι οι κατασκευές και η πληροφορική, γεγονός που αντικατοπτρίζει τις επενδύσεις και τις νέες θέσεις που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Προοπτικές για το μέλλον
Η έρευνα αποκαλύπτει και πολιτικές διαστάσεις, καθώς η επιστροφή στη χώρα παρουσιάζει σημαντική αύξηση από το 2019 και μετά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε θέσει την ανάσχεση της μετανάστευσης ως προτεραιότητα στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας.
Στην πρώτη περίοδο διακυβέρνησης, λήφθηκαν μέτρα για τον επαναπατρισμό των νέων της γενιάς του brain drain, με το 2020 να σημειώνει το υψηλότερο ποσοστό επιστροφής της τελευταίας δεκαπενταετίας και το 2022 να ακολουθεί.
Στην ερώτηση για την αισιοδοξία τους για το μέλλον και τη στάση τους προς την Ελλάδα ως τόπο διαβίωσης, σύμφωνα με την έρευνα ΕΚΤ, οι περισσότεροι απάντησαν θετικά, εκτιμώντας την ποιότητα ζωής σε σύγκριση με τις χώρες του εξωτερικού όπου διέμειναν στο παρελθόν.
