Μετά από δώδεκα χρόνια, τρία διεθνή προγράμματα στήριξης και αποπληρωμή άνω των 260 δις σε δάνεια και τόκους, η έγκριση της προεξόφλησης του Ταμείου από το Eurogroup πριν από μερικές εβδομάδες σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής και την απαρχή μίας καινούργιας.
Τα οφέλη της πρόωρης αποπληρωμής του δανείου του ΔΝΤ δύο χρόνια πριν την ολοκλήρωση του, είναι ιδιαίτερης σημασίας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Οι εξελίξεις αυτές φέρνουν την Ελλάδα ένα βήμα πιο κοντά στην επίτευξη του πολυπόθητου στόχου απόκτησης επενδυτικής βαθμίδας που θα φέρει την Ελλάδα στο επίκεντρο των αγορών και έχει χαρακτηριστεί ως εθνικός στόχος από τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννη Στουρνάρα.
Επιπλέον όφελος της αποπληρωμής του χρέους στο ΔΝΤ αποτελεί το μήνυμα που στέλνει η Ελλάδα στις αγορές για την αποτελεσματικότητα της οικονομικής της πολιτικής και την επάνοδο της οικονομίας της σε συνθήκες σταθερότητας, , όπως χαρακτηριστικά εξήγησε ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
Είσοδος της Ελλάδας στο ΔΝΤ
Ήταν 23 Απριλίου του 2010 όταν ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ανακοίνωσε στο Καστελόριζο την είσοδο της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. ‘Ήταν αποτέλεσμα συζητήσεων που είχαν προηγηθεί μεταξύ της τότε Κυβέρνησης και αξιωματούχων του Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως είχε αποκαλύψει ο ίδιος ο τότε πρόεδρος του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν.
Η έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007 που ακολούθησε της κατάρρευσης της Lehman Brothers, η αδυναμία του ελληνικού κράτους να δανειστεί φθηνά από τις αγορές ώστε να καλύψει τις ανάγκες του, μεταξύ άλλων των ομολόγων που έληγαν στις αρχές εκείνου του έτους και η έκθεση της ελληνικής οικονομίας στις ευρωπαϊκές που γιγάντωνε την ανησυχία για επιπτώσεις ντόμινο σε περίπτωση ελληνικής χρεωκοπίας οδήγησαν την χώρα στην υπαγωγή της σε μηχανισμούς στήριξης και εγκαινίασαν την «εποχή των μνημονίων».
Τα θετικά της πρόωρης εξόδου
Η πρώτη και άμεση επίπτωση της αποπληρωμής του «ακριβού» δανείου του ΔΝΤ με τα φθηνά δάνεια των αγορών βελτιώνουν αισθητά το, ούτως η άλλως ομαλό, προφίλ του ελληνικού χρέους μέσω της μείωσης του μέσου επιτοκίου δανεισμού και της μικρής επιμήκυνσης της μέσης διάρκειας αποπληρωμής του.
Την ίδια στιγμή, εξοικονομούνται πόροι ύψους 56 εκατ. ευρώ από την καταβολή τόκων ανεβάζοντας το συνολικό όφελος στα 230 εκατομμύρια, συνυπολογίζοντας τις δύο προηγούμενες προεξοφλήσεις του Νοεμβρίου του 2019 και του Μαρτίου του 2021.
Η βελτίωση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους μειώνει τις πιθανότητες σημαντικής αύξησης των επιτοκίων δανεισμού της χώρας και αφαιρεί τις αυστηρές απαιτήσεις που συνόδευαν τα μέτρα στήριξης του Ταμείου.
Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσεται και η γενικότερη προσπάθεια για την όσο το δυνατόν συχνότερη έξοδο της χώρας στις αγορές παρά την ταμειακή επάρκεια που εξασφαλίζουν τα 39,5 δισεκατομμύρια ταμειακών διαθεσίμων.
Η προ λίγων εβδομάδων αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από ΒΒ σε ΒΒ (high) από τον καναδικό οίκο αξιολόγησης “DBRS Morningstar’’ ενισχύει την προσπάθεια αυτή καθώς πρόκειται για μία ‘’θετική εξέλιξη’’ και ‘’αναγνώριση της προόδου και των προοπτικών της οικονομίας” όπως σημείωσε ο Υπουργός των Οικονομικών. Συνεκτιμώντας τις συνθήκες που διαμορφώνονται και λαμβάνοντας υπόψιν την διαφαινόμενη διατήρηση χαμηλών επιτοκίων από πλευράς ΕΚΤ τουλάχιστον μέχρι τον Οκτώβρη, η Ελλάδα δείχνει να δημιουργεί ασφαλείς συνθήκες πρόσβασης σε φθηνό δανεισμό.
Το τέλος της τελευταίας μεταμνημονιακής περιόδου
Ως συνέπεια όλων αυτών η Ελλάδα εξέρχεται και της τελευταίας μεταμνημονιακής περιόδου με την υπέρβαση του καθεστώτος της ενισχυμένης εποπτείας και τη μετάβαση της σε αυτό της μεταπρογραμματικής επιτήρησης.
Το καθεστώς αυτό περιλαμβάνει αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας ανά εξάμηνο, την τακτική παρακολούθηση τυχόν αποκλίσεων από τον προϋπολογισμό και την χρήση του waiver και του Ταμείου Ανάκαμψης.
Τέτοιες εκκρεμότητες που έχουν απομείνει για την οριστική έξοδο της χώρας από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας αφορούν το νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο με χρονοδιάγραμμα, τη δημιουργία της ενιαίας ψηφιακής πύλης (gov.gr), τη μεταρρύθμιση των επιδομάτων αναπηρίας, προπαρασκευαστικές εργασίες για τον νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την επικύρωση των δασικών χαρτών, την εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων του Νόμου Κατσέλη, την εκκαθάριση του συνόλου των εκκρεμών κρατικών εγγυήσεων και το μεταβατικό σχήμα προστασίας για ευάλωτους οφειλέτες με κύρια κατοικία κ.ά.
