Οι προκλήσεις στο άμεσο μέλλον θα πιέσουν πάλι προς τα πάνω τις τιμές, αν δεν γίνουν νωρίτερα οι κατάλληλες παρεμβάσεις.
Για κάποιον λόγο, υπάρχει η αίσθηση ότι όσα βιώνουμε το καλοκαίρι με τις τιμές της ενέργειας είναι περιστασιακά και ότι θα τελειώσουν με το τέλος του καλοκαιριού, επιτρέποντάς μας να συνεχίσουμε τη ζωή μας χωρίς έγνοιες. Να θυμίσω ότι το ίδιο πιστεύαμε και στις αρχές του χρόνου, όταν αποσύρθηκαν τα μέτρα ενίσχυσης των τιμολογίων του ρεύματος, όμως το πρόβλημα επανήλθε μέσα σε μόλις έξι μήνες. Και αν αναλύσουμε τα δεδομένα προσεκτικά, είναι πιθανό το σημερινό πρόβλημα να επανέλθει σε άλλη μορφή στο κοντινό μέλλον.
Η εταιρεία αξιολόγησης S&P, σε πρόσφατη ανάλυσή της, θεωρεί ότι η έκρηξη των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αύξησε τα κέρδη των εταιρειών παραγωγής ενέργειας στην Ευρώπη, πλησιάζει στο τέλος της. Παρόλο που προβλέπει ότι οι τιμές θα σταθεροποιηθούν στα 60-80 ευρώ ανά μεγαβατώρα έως το 2027 λόγω των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, από τα σημερινά επίπεδα των 150-200 ευρώ, υπάρχουν κίνδυνοι από την αύξηση των τιμών του άνθρακα, οι οποίες επηρεάζουν τις θερμικές μονάδες παραγωγής ρεύματος, φτάνοντας στα 100 ευρώ ανά τόνο από περίπου 60 ευρώ σήμερα.
Η Goldman Sachs, σε δική της ανάλυση, επισημαίνει τον κίνδυνο απότομης αύξησης των τιμών φυσικού αερίου τον χειμώνα. Προειδοποιεί ότι σε περίπτωση ψυχρότερων από το μέσο όρο καιρικών συνθηκών, η Ευρώπη μπορεί να αντιμετωπίσει μεγάλη αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου. Εκτιμά ότι χαμηλές θερμοκρασίες θα αυξήσουν σημαντικά τη ζήτηση, διπλασιάζοντας τις τιμές του αερίου στα 65-85 ευρώ ανά μεγαβατώρα από τα σημερινά επίπεδα των 30-35 ευρώ. Η αμερικανική τράπεζα αναφέρει και άλλους παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της τιμής του αερίου, όπως η λήξη της συμφωνίας διαμετακόμισης Ουκρανίας-Ρωσίας τον Ιανουάριο, που αναμένεται να μηδενίσει τις ροές ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας, αυξάνοντας τη ζήτηση στην Κεντρική Ευρώπη, καθώς και η αναδρομολόγηση σημαντικών φορτίων LNG σε άλλους προορισμούς.
Αν λάβουμε υπόψη αυτούς τους πιθανούς εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές της ενέργειας, καθώς και την αστάθεια και εύκολη χειραγώγηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, είναι σαφές ότι οι επόμενοι μήνες και χρόνια θα είναι δύσκολοι.
Το σκηνικό προμηνύει συνεχείς κρίσεις, άλλες μεγάλες και άλλες μικρότερες. Είναι σημαντικό να προετοιμαστούμε. Με τις αγορές, ειδικά τις χρηματιστηριακές, δεν πρέπει να παίζουμε, ειδικά σε μια χώρα που έχει βιώσει χρηματιστηριακές κρίσεις στο παρελθόν.
Οι επιδοτήσεις είναι χρήσιμες, ακόμη και ως προληπτικό μέτρο. Ωστόσο, είναι σαφές ότι το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί και με ρυθμιστικές παρεμβάσεις που θα κλείσουν τα κενά στο σύστημα τιμολόγησης του ρεύματος, αποτρέποντας το τεχνητό φούσκωμα των τιμών και την οικονομική εκμετάλλευση των καταναλωτών ενέργειας.
