Η μεγάλη πρόκληση της αύξησης των Επενδύσεων και μείωσης του επενδυτικού κενού στην Ελλάδα.
Το 2019, διαπιστώθηκε ότι το επενδυτικό κενό στην ελληνική οικονομία που είχε δημιουργηθεί από το 2009 και μετά, υπερέβαινε τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ. Εκείνη την εποχή, υπήρχε έλλειψη πόρων και διάθεσης ακόμα και για την αντικατάσταση ενός μηχανήματος σε μια ιδιωτική επιχείρηση ή την αγορά ενός λεωφορείου στον δημόσιο τομέα. Το 2019, η κυβέρνηση έθεσε ως πρώτο στόχο την βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων. Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε, το επενδυτικό κενό δεν καλύφθηκε πλήρως, και η αλήθεια είναι ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν εύκολο. Πριν από την κρίση του 2009, η χώρα είχε ρυθμό αύξησης των επενδύσεων, δημόσιων και ιδιωτικών, της τάξης του 24%. Ωστόσο, μετά από τόσα χρόνια, δεν έχουμε ακόμα ξεπεράσει το επίπεδο του 14%. Η διαφορά αυτή αντιστοιχεί σε ετήσια βάση σε πάνω από 20 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή τόσες επενδύσεις μας λείπουν.
Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, τόνισε ότι μόλις πρόσφατα οι νέες επενδύσεις κατάφεραν να καλύψουν τις αποσβέσεις κεφαλαίου. Με απλά λόγια, ήμασταν σε αρνητική θέση, με τις επενδύσεις να μειώνονται, και μόλις φτάσαμε σε σημείο ισορροπίας όπου αρχίζουμε να καλύπτουμε το χαμένο έδαφος. Τώρα πρέπει να επιδιώξουμε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των επενδύσεων για πολλά χρόνια, ώστε να επιστρέψουμε στα προηγούμενα επίπεδα. Χωρίς έντονη ανάπτυξη των επενδύσεων, ο ίδιος ο κ. Βέττας χαρακτήρισε αδύνατη την επίτευξη των ρυθμών ανάπτυξης που έχουν προγραμματιστεί για φέτος (περίπου 2-2,3%) και του χρόνου (περίπου 2,5%). Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό τώρα που παρατηρείται σημαντική επιβράδυνση άλλων σημαντικών οικονομικών δεικτών. Ας μην ξεχνάμε ότι στο ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου, η αρνητική έκπληξη ήταν η σημαντική μείωση των εξαγωγών αγαθών κατά 8,8%, η οποία σε συνδυασμό με την αύξηση των εισαγωγών κατά 2,5%, προκάλεσε την πρώτη σοβαρή επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας μετά από πολλούς μήνες. Σε επίπεδο τετραμήνου, το συνολικό εμπορικό έλλειμμα έφτασε τα 6,7 δισεκατομμύρια ευρώ, αυξημένο κατά 975 εκατομμύρια ευρώ σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2023. Το έλλειμμα στο ισοζύγιο αγαθών μόνο του αυξήθηκε κατά 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ σε σχέση με πέρυσι, λόγω της μείωσης των εξαγωγών και της αύξησης των εισαγωγών.
Το ΙΟΒΕ, λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση στις εξαγωγές και σε άλλους οικονομικούς δείκτες, όπως η δημόσια κατανάλωση (επίσης αρνητική), υπογραμμίζει την ανάγκη να επιταχυνθούν οι επενδύσεις για να συνεχιστεί η οικονομική ανάπτυξη, να μειωθεί το δημόσιο χρέος και να διατηρηθεί ένα ικανό εργατικό δυναμικό στη χώρα.
Πρώτος αποδέκτης αυτού του μηνύματος είναι προφανώς η κυβέρνηση, καθώς ένα μεγάλο μέρος της προσπάθειας εξαρτάται από τις δημόσιες επενδύσεις. Ωστόσο, ο κρίσιμος ρόλος ανήκει στις ιδιωτικές επενδύσεις, που απαιτούν κίνητρα και την άρση κάθε εμποδίου, δηλαδή μεταρρυθμίσεις. Η πρόσφατη έκθεση της EY δεν αφήνει πολλές ελπίδες για το τελευταίο. Αναγνωρίζει την αυξημένη βούληση των ελληνικών επιχειρήσεων να επενδύσουν τον επόμενο χρόνο (περίπου μία στις δύο), αλλά σε συγκρίσιμου μεγέθους χώρες με λιγότερα εμπόδια, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, αυτή η βούληση είναι πολύ πιο ενισχυμένη με ποσοστά 79% και 84% αντίστοιχα.
