Παρίσι, 28 Σεπτεμβρίου του 2021. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, υπογράφει μαζί με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμανουέλ Μακρόν τη «Συμφωνία για την Εγκαθίδρυση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για τη Συνεργασία στην Άμυνα και την Ασφάλεια».
Η στιγμή είναι ιστορική καθώς η αμυντική συμφωνία σηματοδοτεί μία νέα σελίδα στις σχέσεις των δύο χωρών που γίνονται πυλώνες σταθερότητας στη Μεσόγειο.
Μέσα από 31 άρθρα ενός μακροσκελούς κειμένου προβλέπεται η συνεργασία των δύο χωρών σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, στους τομείς των εξοπλισμών, των βιομηχανιών άμυνας και ασφάλειας, στην στρατιωτική και στρατηγική συνεργασία.
Είναι ξεκάθαρο πως η Ελλάδα μέσα από τα προειρημένα πλέον θωρακίζεται από εξωτερικές απειλές, ενισχύει την διεθνή παρουσία της και επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, όπου πλέον μοιάζει «να δείχνει τον δρόμο».
Οι συζητήσεις που οδήγησαν στις υπογραφές
Όλα φαίνεται πως εξελίχθηκαν- υπό άκρα μυστικότητα- σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο: η κίνηση και το σχέδιο «εκτελέστηκαν» προσωπικά από τους δύο ηγέτες, τους οποίους συνδέει εκτός από αγαστή συνεργασία και στενή φιλία τα τελευταία χρόνια. Τόσο το επιτελείο του Έλληνα πρωθυπουργoύ όσο και οι στενοί συνεργάτες του Γάλλου προέδρου στο Μέγαρο των Ηλυσίων δούλεψαν σκληρά για να επιτευχθεί η συμφωνία και να καλύπτονται και οι δύο πλευρές σε απόλυτο βαθμό.
Αυτό που κινητοποίησε τις διαδικασίες ήταν -αδιαμφισβήτητα- η αιφνιδιαστική κίνηση των Ηνωμένων Πολιτειών να συνάψουν αμυντική συμφωνία με την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο (AUKUS).
Το γεγονός αυτό οδήγησε στην ακύρωση μίας γιγαντιαίας συμφωνίας πώλησης γαλλικών συμβατικών υποβρυχίων στην Καμπέρα, καθώς η τελευταία συμφώνησε να αποκτήσει πυρηνοκίνητα υποβρύχια αμερικανικής τεχνολογίας. Ο Γάλλος πρόεδρος βρέθηκε τότε με την πλάτη στον τοίχο και ήταν φανερά εκνευρισμένος με την απόφαση της Αυστραλίας να ακυρώσει μία παραγγελία ύψους άνω των 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά συμβατικών υποβρυχίων από τη Γαλλία και να προτιμήσει την αγορά αμερικανικών πυρηνικών υποβρυχίων.
Το πιο σημαντικό βήμα για να κλειδώσει η συμφωνία ήταν η έλευση του προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας στην ελληνική πρωτεύουσα.
Ιδιαίτερα σημαντικές αποδείχθηκαν οι συνομιλίες που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Εμανουέλ Μακρόν στο αυτοκίνητο και στη διάρκεια της ξενάγησης που έκανε ο πρωθυπουργός στον Γάλλο Πρόεδρο στην Ακρόπολη το βράδυ της Παρασκευής της 17ης Σεπτεμβρίου μετά το δείπνο των ηγετών.
Επρόκειτο για τη δεύτερη φορά μέσα σε διάστημα ενός μήνα που οι δύο ισχυροί και έμπειροι πολιτικοί είχαν κατ’ ιδίαν συνάντηση μιας και ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε βρεθεί ως προσκεκλημένος του Γάλλου ομόλογού του στη συνάντηση Υψηλού Επιπέδου της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης, όπου παρουσιάστηκε η γαλλική πρωτοβουλία “Μεσόγειος, υποδειγματική θάλασσα έως το 2030”.
Εκείνη την περίοδο ο Πρωθυπουργός ήταν στη Νέα Υόρκη, προκειμένου να δώσει το “παρών” στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Τα επιτελεία και τα τηλέφωνα είχαν πάρει τότε «φωτιά», καθότι τα τελικά κείμενα της συμφωνίας ήταν σχεδόν έτοιμα και έλαβαν την τελική τους μορφή με την έλευση του κ. Μητσοτάκη στη γαλλική πρωτεύουσα.
Πόσο σημαντική είναι η συμφωνία
Ένα από τα πιο σημαντικά μέρη της συμφωνίας ανάμεσα στην Αθήνα και το Παρίσι ήταν η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον της επικράτειας ενός εκ των δύο συμβαλλομένων μερών.
Σε αυτήν περιλαμβάνεται και η χρήση στρατιωτικών μέσων, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Χάρτη του Ο.Η.Ε., το οποίο αναφέρεται στο δικαίωμα στην αυτοάμυνα.
Για πρώτη φορά μία τέτοια ρήτρα τοποθετήθηκε σε διμερή συμφωνία της Ελλάδας με Ευρωπαίο εταίρο ή σύμμαχο στο ΝΑΤΟ, γεγονός το οποίο δημιούργησε νέο περιβάλλον όσον αφορά στην κυριαρχία της Ελλάδας αλλά και στην προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας μας.
“Η ρήτρα αυτή μπορεί να ενεργοποιηθεί εάν τα δύο μέρη διαπιστώσουν ότι υπάρχει ένοπλη επίθεση εναντίον της επικράτειας ενός από αυτά και άρα δεν υπόκειται στους περιορισμούς που επιβάλλει η συνθήκη της Ουάσιγκτον (ΝΑΤΟ) και η συνθήκη της Λισαβόνας (Ε.Ε.).
Το άρθρο 2 της συμφωνίας για την αμοιβαία συνδρομή αφορά επίθεση εναντίον της επικράτειας μίας εκ των δύο χωρών, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, αλλά δεν αφορά στρατιωτικές δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί εκτός επικράτειας”, επισήμαναν εκείνη την περίοδο κυβερνητικά στελέχη.
Τι είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά την υπογραφή της συμφωνίας, αναφέρθηκε στο κοινό όραμα με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμάνουελ Μακρόν.
«Ελλάδα και Γαλλία κάνουν ένα πρώτο τολμηρό βήμα προς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία. Με τον πρόεδρο Μακρόν έχουμε το ίδιο όραμα για την ανάπτυξη των αναγκαίων αμυντικών δυνατοτήτων και τις ικανότητες της αυτόνομης απόκρισης της Ευρώπης στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Η συμφωνία αυτή ανοίγει το δρόμο για την αυτοδύναμη και ισχυρή Ευρώπη του μέλλοντος. Μία Ευρώπη που θα μπορεί να υπερασπίζεται τα συμφέροντα στην ευρύτερη γειτονιά της, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, στο Σαχέλ, που θα διαθέτει τα μέσα, τη βούληση και την επιρροή, ώστε να εγγυάται την ειρήνη και την πρόοδο σε παγκόσμιο επίπεδο, που επιτέλους θα ευθυγραμμίσει την γεωπολιτική της ισχύ με την οικονομική της δύναμη», τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
«Πιστεύω ότι και με την ευκαιρία της Γαλλικής Προεδρίας στο πρώτο εξάμηνο του 2022, θα μπορέσουμε να κάνουμε ουσιαστική πρόοδο σε αυτή την κατεύθυνση. Η Ευρώπη έχει την υποχρέωση να έχει τη δυνατότητα αυτοτελώς να υπερασπιστεί τα δικά της εθνικά και γεωγραφικά, υπερ-ευρωπαϊκά συμφέροντα. Και αυτό είναι κάτι το οποίο μπορεί να κάνει μόνο εάν αναπτύξει τη δυνατότητα να επιχειρεί χωρίς κατ’ ανάγκη να προσβλέπει- εάν το κρίνει η ίδια απαραίτητο – στη συνδρομή του ΝΑΤΟ ή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η σύναψη αυτής της εταιρικής στρατηγικής συμμαχίας μεταξύ Ελλάδος και Γαλλίας κινούνται ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση. Διότι ενισχύοντας την αμυντική μας συνεργασία, προωθώντας τη διαλειτουργικότητα, αγοράζοντας ουσιαστικά ευρωπαϊκά οπλικά συστήματα, ακριβώς αυτή την κεντρική στρατηγική επιλογή υπηρετούμε», πρόσθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
