Το τελευταίο διάστημα, νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με ένα πρωτοφανές κύμα ακρίβειας και «φουσκωμένους» λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.
Οι αυξημένοι λογαριασμοί προκαλούν «πονοκέφαλο» στην κυβέρνηση, η οποία προσπαθεί με μέτρα να ανακουφίσει τους καταναλωτές από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης.
Για έκτο συνεχόμενο μήνα, υποστηρίζει τα ελληνικά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις με επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ενέργειας. Ωστόσο πέρα από τις επιδοτήσεις, ο ενεργειακός μετασχηματισμός μπορεί να συμβάλει στην αποφυγή ανάλογων δυσμενών καταστάσεων στο μέλλον.
Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, το κόστος του ρεύματος θα ήταν πάνω από 35% ακριβότερο, αν δεν υπήρχαν τα αιολικά πάρκα, τα φωτοβολταϊκά και οι υπόλοιπες ΑΠΕ. Ουσιαστικά, η ηλεκτροπαραγωγή από την καθαρή ενέργεια περιόρισε την τιμή στην αγορά κατά 83,8 ευρώ/MWh.
Η απειλή πολεμικής σύρραξης στην Ουκρανία, εκτίναξε στα ύψη τις τιμές ενέργειας στην Ευρώπη.
Επιπρόσθετα, οι χώρες- παραγωγοί που έχουν προοπτική μεγάλων κερδών, αύξησαν τις τιμές. Είναι γεγονός, ότι η Ρωσία εκμεταλλεύεται συνεχώς το πλεονέκτημα ότι διασφαλίζει το 40% των ευρωπαϊκών εισαγωγών σε φυσικό αέριο.
Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία της Eurostat, οι τιμές εισαγωγής ενέργειας στη ζώνη του ευρώ υπερδιπλασιάστηκαν κατά 115%, μεταξύ του Δεκεμβρίου 2020- 2021. Αυτό, έρχεται σε αντίθεση με τη σταθερότητα των τιμών μεταξύ του 2010- 2019 και ειδικότερα με το 2020, έτος κατά το οποίο οι τιμές μειώθηκαν κατά 31%.
Ο πληθωρισμός, είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της οικονομικής ανάκαμψης μετά από δύο συναπτά έτη υγειονομικής κρίσης που δημιούργησαν μεγάλη ανισορροπία στη ζήτηση. Μάλιστα, οι τιμές εισαγωγής ενέργειας, δεν μεταβλήθηκαν ποτέ στο παρελθόν περισσότερο από 30% κατά τη διάρκεια ενός έτους.
Αυτό επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της Eurostat, τα οποία καταδεικνύουν πως η πρόσφατη αύξηση των τιμών σε διεθνές επίπεδο αποτελεί μια άνευ προηγουμένου εξέλιξη.
Πέραν της πανδημίας, σε γενικότερο πλαίσιο οι τιμές της ενέργειας επηρεάζονται από τις διεθνείς εντάσεις, την είσοδο των εναλλακτικών μορφών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα των χωρών και το βαθμό απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.
Η Ρωσία, εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι αποτελεί βασικό προμηθευτή φυσικού αερίου στην Ευρώπη απαίτησε να υπογράψουν οι ευρωπαϊκές χώρες μακροπρόθεσμα συμβόλαια με την Gazprom, όπως συνέβαινε παλιά.
Παράλληλα, προκλήθηκαν ενεργειακές ελλείψεις στην Ευρώπη ώστε να προχωρήσει η διαδικασία για τη χορήγηση άδειας στον αγωγό North Stream 2.
Όσον αφορά την αντιμετώπιση των άμεσων συνεπειών της κρίσης στις τιμές της ενέργειας, υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε πρόσφατα νέα μέτρα, με το συνολικό ύψος των παρεμβάσεων υπερβαίνει τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Σε μηνιαία βάση, αξιολογούνται οι διακυμάνσεις των τιμών ενέργειας στις διεθνείς αγορές και προσαρμόζεται αναλόγως το ύψος της επιδότησης.
Οι πόροι που διαχειρίζεται η ελληνική κυβέρνηση για να υποστηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, προέρχονται από τα έσοδα των πλειστηριασμών δικαιωμάτων CO2 και από το υπερπλεόνασμα του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η λειτουργία των σταθμών καθαρής ενέργειας, οδηγεί στην απόσυρση των ακριβότερων θερμικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.
Έτσι, επιτρέπεται στην ελληνική κυβέρνηση να μεταφέρει πόρους στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και στους λογαριασμούς των καταναλωτών.
Ωστόσο, ο συνδυασμός της ενεργειακής διπλωματίας (λχ. ηλεκτρικές διασυνδέσεις για μεταφορά καθαρής ενέργειας EuroAsia Interconnector και EuroAfrica Interconnector) αλλά και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας (λχ. νέο πρόγραμμα απόσυρσης ηλεκτρικών συσκευών και πρόγραμμα «Εξοικονομώ»), επισπεύδουν σημαντικά την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μας, την ίδια στιγμή που η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, επιφέρει μόνιμες μειώσεις στους λογαριασμούς ενέργειας.
