Το τελευταίο διάστημα έχει ανοίξει η συζήτηση για την πιλοτική δίκη στο ΣτΕ σχετικά με την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο, οι οποίοι καταργήθηκαν κατά τη διάρκεια των μνημονιακών μέτρων.
Η αποκατάσταση αυτών των δύο επιπλέον μισθών στο Δημόσιο θα έχει δημοσιονομικό κόστος που προσεγγίζει τα 3 δισ. ευρώ, μαζί με τις εργοδοτικές εισφορές. Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει είναι αν υπάρχει οικονομικός χώρος για μία τέτοια απόφαση. Η απάντηση δείχνει ότι τα τρέχοντα δημοσιονομικά δεδομένα δεν το επιτρέπουν: η κυβέρνηση πριν από λίγους μήνες δεσμεύθηκε σε ένα τετραετές δημοσιονομικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει συγκεκριμένα όρια δαπανών και μικρές αυξήσεις μισθών.
Οι δαπάνες αυτές διαμορφώνονται με στόχο τη μείωση του δημοσίου χρέους με ικανοποιητικό ρυθμό. Η Ελλάδα παραμένει η χώρα με τον υψηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ στην ΕΕ, και η πρωταρχική ανάγκη είναι η αποκλιμάκωση του χρέους για να μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης, που επιβαρύνει τον προϋπολογισμό. Επιπλέον, η χώρα εξακολουθεί να έχει έλλειμμα στον συνολικό προϋπολογισμό Γενικής Κυβέρνησης για το 2024.
Το δεύτερο ερώτημα αφορά την δυνατότητα του οικονομικού επιτελείου να μειώσει άλλες δαπάνες για να χρηματοδοτήσει το επιπλέον κόστος των μισθών ή να στραφεί σε δανεισμό. Ποιες δαπάνες θα μπορούσαν να μειωθούν; Θα μπορούσε αυτό να γίνει στον τομέα της υγείας, της παιδείας ή των δημοσίων επενδύσεων; Μία τέτοια επιλογή όμως θα έθετε σε κίνδυνο το παραγωγικό μέλλον της χώρας. Όσο για τον επιπλέον δανεισμό, αξίζει να σημειωθεί ότι η κρίση χρέους προήλθε από αλόγιστο δανεισμό, ο οποίος χρηματοδότησε εν μέρει τον δημόσιο τομέα.
Ο δημοσιονομικός χώρος που μπορεί να προκύψει το 2025 θα πρέπει να αξιοποιηθεί για ενέργειες που ενισχύουν τα κίνητρα για εργασία και αυξάνουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, όπως μειώσεις ασφαλιστικών εισφορών και φορολογικών συντελεστών, ιδιαίτερα για νέους εργαζόμενους. Επιπλέον, αν είναι εφικτό, θα πρέπει να στοχεύσουμε στην ταχύτερη αποπληρωμή μέρους του χρέους, ώστε να μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης.
Η δημοσιονομική σταθερότητα πρέπει να παραμείνει αδιαπραγμάτευτη. Μία πιο παραγωγική συζήτηση θα αφορούσε τον τρόπο που ο δημόσιος τομέας μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματικός, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και τις καθυστερήσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να σχεδιαστούν οικονομικά και άλλα κίνητρα για τους δημοσίους υπαλλήλους, προκειμένου να δημιουργηθεί μία νέα κουλτούρα προσφοράς και να γίνει η εργασία τους πιο αποδοτική και ευχάριστη.
